Artur Michalak jest kuratorem najnowszej wystawy „Ulicami dawnego Leszna. Podróż sentymentalna. Wystawa ze zbiorów Muzeum Okręgowego w Lesznie". Wśród wielu interesujących eksponatów naszą uwagę zwrócił plan miasta w formie kolażu. Wykonał go August Feld, który był mieszkańcem Leszna do1920 roku.
- Jest to plan wykonany odręcznie, w formie wycinanki - kolażu, uzupełniony dopiskami autora - objaśnia Artur Michalak. - Plan powstał bodajże w latach 50. minionego wieku, już w Niemczech. August Feld mieszkał wówczas w Mannheim. Z pamięci, być może z pomocą materiałów źródłowych, odwzorował plan miasta, które znał z dzieciństwa. Co ciekawe, na planie są adnotacje z nazwiskami właścicieli sklepów, ze wzmiankami co w nich sprzedawali.
Wartością planu jest wierne odwzorowanie ulic i znanych budynków Leszna. Są na nim wklejone obrazki m.in. kościołów, koszar wojskowych, zaznaczone są parki, kasyno oficerskie, dworzec, cmentarze, zwierzyniec miejski, który wówczas znajdował się na wprost obecnego Zespołu Szkół Ekonomicznych. A. Feld postarał się również odzwierciedlić obrzeża miasta z zaznaczeniem folwarku Antoniny, wiatraków, karczm.
- Patrząc na profesjonalny plan miasta z 1905 roku, ten Augusta Felda pokrywa się z nim aż w 80 procentach, a trzeba wiedzieć, że wykonując go, autor kolażu miał już 70 lat.
Do planu są dołączone wspomnienia A. Felda spisane przez niego w języku niemieckim.
- Plan w naszych zbiorach znalazł się dzięki Renate Rutz-Sternel, córce ostatniego pastora kościoła świętego Krzyża w Lesznie. Jej ojciec w latach 60. otrzymał go od anonimowej osoby, a pani Sternel przechowała go i rok temu przekazała naszemu muzeum.
Plan mimo że ma około 70 lat jest w bardzo dobrym stanie. Będzie go ożna zobaczyć na wystawie, którą w tym miesiącu będzie dostępna w synagodze przy ul. Narutowicza 31.
0
0
0
0
0
0
Aneczka12:01, 14.02.2021
A gdzie Rejtana? Słabe! Daję 1/10.
Oczywiście żart. A teraz na poważnie.
Niedoścignione piękno starych czasów. Piękno nostalgii. To właśnie czujemy teraz gdzieś w środku siebie. Oglądając "mapy". Odszukując na nich znane nam Z TERAŹNIEJSZOŚCI przecież, obiekty. A żeby teraźniejszość była, przeszłość być musiała. Oczywistość niby, a jednak w myślach się pojawia. Co zostawimy po sobie przyszłym pokoleniom?
Rozgrzewa nas wypełniające uczucie tęsknoty za tym, co już przeminęło. Chęć cofnięcia się w czasie. Ale tak się niestety nie da. No ale mamy PS5, 5G, a wszystko w 3D.
Mapa Rynku. Trzeba na niego patrzeć od strony Słowiańskiej. I tak na prawo na dole mamy żółty budynek - obecnie PKO BP. Środkowe wejście, po bokach duże okna, od Słowiańskiej też okna. Prawo góra to Wieniawa.
Wspomnienia... 12:01, 14.02.2021
Aneczka13:28, 14.02.2021
Mapa starówki...
Jednak nie od strony Słowiańskiej, no ale przecież budynek PKO BP i Wieniawa pasują!? Mapa starówki jest tak jak mapy Google - północ u góry.
Lewo góra Rynku, to w górę Narutowicza, od niej na prawo - Plac Kościuszki
(pokazany łabędź, szkoła i areszt śledczy). W lewo od Narutowicza, w stronę "Ekonomika" i dalej - wieża ciśnień (Wasserturm). Na przeciw "Ekonomika" było coś w rodzaju ZOO? Tiergarten. Góra mapy kończy się tam, gdzie jest "Konior".
Lewo dół od rynku i w lewo to Słowiańska, dalej poczta (Post). Dalej i w górę jest dworzec (Bahnhof Lissa i P).
Okrąg wokół Rynku, jak rozumiem, stanowiły mury graniczne Leszna. Pozostałość mamy przy kościele św. Krzyża. (...jetzt Promenade) znaczy w czasach stworzenia mapy.
To tak na szybko, najważniejsze punkty charakterystyczne.
Piszcie, co jeszcze rozpoznajecie. 13:28, 14.02.2021
Aneczka14:46, 14.02.2021
Skrzyżowanie Niepodległości i Bolesława Chrobrego. Te 3 kółeczka, coś i jakby beczka z piwem (rysowane ciągiem w prawo). Czy chodzi o knajpę "Tempo" na rogu? Była już wtedy?
Prawo góra od łabędzia - konie przy obecnej Wyższej Szkole Marketingu i Zarządzania.
Reszta pozostaje dla mnie za woalem przeszłości. Oczywiście mając mapę z wtedy i z nią porównując "odręczną", było by łatwiej. Jednak o wiele przyjemniej jest z pamięci przywoływać konkretne budynki w konkretnych miejscach. Których już, tych budynków, może nie być, mogą pełnić inną funkcję (kościoły pozostaną na zawsze), a w miejscu pól i gospodarstw są obecnie markety czy bloki. Wszystko idzie do przodu. 14:46, 14.02.2021
xxx17:13, 14.02.2021
Do synangogi nie chodzę, nie obejrzę. Dlaczego nie możemy kupić plakatu tego planu miasta? Jakie pamiątki (fotografie, plakaty) naszego miasta mogą zdobić ściany naszych domów? 17:13, 14.02.2021
Aneczka09:27, 15.02.2021
Ne wiem. Jedynie można kupić ręcznik Unii Leszno w galerii albo online. Taki ogromny fajny z bykiem. Piórnik ze stadionem oświetlonym. To z gadżetów KSUL. A samo Leszno? Plakat, coś, chyba nie ma. Ale nie zgłaszano widocznie zapotrzebowania, nie wiem. 09:27, 15.02.2021
korekta do xxx17:22, 14.02.2021
Winno być: synagogi. 17:22, 14.02.2021
Raj17:33, 14.02.2021
A gdzie Raj? 17:33, 14.02.2021
Aneczka09:20, 15.02.2021
PILNE - PILNE - PILNE - PILNE - PILNE - PILNE - PILNE - PILNE
Lasek na Rejtana. Ten, co się wjeżdża na osiedle od strony miasta. Między tymi pierwszymi garażami, a budynkiem spółdzielni mieszkaniowej.
Jakiś czas temu został wykastrowany z drzew od strony osiedla booo... uwaga... autobusy muszą mieć zatoczkę. To nic, że od zawsze jakoś sobie radziły te autobusy i właściciele samochodów zaparkowanych vis a vis przystanku też. Nagle zaistniała potrzeba wycięcia wielu drzew, żeby zatoczka była. Trudno. Widocznie tak musiało być. Ale mało tego!
Bo ten właśnie lasek zostanie niebawem wykastrowany z kolejnych, pojedynczych w nim rosnących drzew. Są oznakowane pomarańczowymi kropkami już od lata ubiegłego roku. Skazane niejako. Trochę ich jest.
Jak myślicie? Kiedy reszta drzew zostanie wyrżnięta w pień, żeby parking zrobić?
Kiedyś zdjęcia satelitarne jak i te z balonów, naszego pięknego osiedla, będą na miarę powyższej mapy. Ukazujące coś, co przeminęło na zawsze. Jak łzy na deszczu. 09:20, 15.02.2021
0 13
Daję minus za starówkę. W Lesznie nigdy nie było starówki lecz tylko mówiło się i mówi się śródmieście, centrum a nawet: miasto. Żaden leszczyniak z krwi i kości nie powie starówka. Starówki nie ma w Gdańsku, starówki nie ma w Krakowie. Gdańszczanie i krakowianie też są na to uczuleni. Nawet starzy warszawiacy nie używają powszechnie słowa starówka. Coraz bardziej wydaje się, że tak mówią mentalne słoiki i to określenie jest tu użyte nieprzypadkowo.
17:19, 14.02.2021
12 0
Jakże nieporównywalnie w stosunku do teraz, więcej było kiedyś dżentelmenów. Cóż. Takie mamy czasy. A raczej taki mamy klimat, jak to ktoś swego czasu trafnie sformułował.
Minusa dałeś pod moim komentarzem? To straszne! 18:05, 14.02.2021
8 0
Odnośnie używania słowa "starówka"...
https://leszno24.pl/pl/11_wiadomosci/48308_nowa-akcja-na-leszczynskiej-starowce---poznaj-sie-na-miescie.html
https://leszno24.pl/pl/11_wiadomosci/48005_gotowe-pomysly-na-gwiazdkowe-prezenty-do-kupienia-na-leszczynskiej-starowce-zdjecia.html
https://leszno24.pl/pl/11_wiadomosci/47100_spacerem-przez-starowke-radnym-zwrocono-uwage-na-kilka-miejsc-ktore-wymagaja-pilnych-zmian-zdjecia-.html
https://leszno24.pl/pl/11_wiadomosci/46493_chca-nakrecic-film-o-mieszkancach-leszczynskiej-starowki-moze-ktos-jest-chetny-podzielic-sie-historiami-z-przeszlosci-.html
https://leszno24.pl/pl/11_wiadomosci/39988_sciezka-z-grzybowa-na-starowke-.html
https://leszno24.pl/pl/11_wiadomosci/39786_starowka-sie-zmienia.html
https://leszno24.pl/pl/11_wiadomosci/39754_swietlice-podworkowe-wedruja-po-starowce-.html
https://leszno24.pl/pl/11_wiadomosci/25311_kto-ma-pomysl-na-starowke.html
https://leszno24.pl/pl/11_wiadomosci/24236_szlifowanie-ozywilo-starowke-zdjecia.html
https://leszno24.pl/pl/11_wiadomosci/24079_porozmawiajmy-o-starowce-.html
Szukać dalej? A teraz ładnie przeproś. 18:17, 14.02.2021
7 0
Odnośnie używania słowa "starówka"...
https://leszno24.pl/pl/11_wiadomosci/48308_nowa-akcja-na-leszczynskiej-starowce---poznaj-sie-na-miescie.html
https://leszno24.pl/pl/11_wiadomosci/48005_gotowe-pomysly-na-gwiazdkowe-prezenty-do-kupienia-na-leszczynskiej-starowce-zdjecia.html
https://leszno24.pl/pl/11_wiadomosci/47100_spacerem-przez-starowke-radnym-zwrocono-uwage-na-kilka-miejsc-ktore-wymagaja-pilnych-zmian-zdjecia-.html
https://leszno24.pl/pl/11_wiadomosci/46493_chca-nakrecic-film-o-mieszkancach-leszczynskiej-starowki-moze-ktos-jest-chetny-podzielic-sie-historiami-z-przeszlosci-.html
https://leszno24.pl/pl/11_wiadomosci/39988_sciezka-z-grzybowa-na-starowke-.html
https://leszno24.pl/pl/11_wiadomosci/39786_starowka-sie-zmienia.html
https://leszno24.pl/pl/11_wiadomosci/39754_swietlice-podworkowe-wedruja-po-starowce-.html
https://leszno24.pl/pl/11_wiadomosci/25311_kto-ma-pomysl-na-starowke.html
https://leszno24.pl/pl/11_wiadomosci/24236_szlifowanie-ozywilo-starowke-zdjecia.html
https://leszno24.pl/pl/11_wiadomosci/24079_porozmawiajmy-o-starowce-.html
Szukać dalej? A teraz ładnie przeproś. 18:19, 14.02.2021
5 0
"Stare miasto[1] (także: starówka[2][3]) – historyczne centrum, najstarsza dzielnica miasta[1], często charakteryzująca się zwartą zabudową, a w przeszłości otoczona murami obronnymi. Typowymi budynkami w obrębie starego miasta są kamienice."
"Określenie to jest odrzucane przez część mieszkańców niektórych miast, np. Gdańska[4], Krakowa[5], Lublina[6] czy Torunia[7]."
Źródło: wikipedia.pl
Otoczona murami obronnymi. Czyżby takimi jak kiedyś w środku naszego miasta właśnie? Określenie odrzucane przez część mieszkańców. Część!
No i pozamiatane. Taka przenośnia. Że zaorane, znaczy. Ups, znowu ta przenośnia.? 18:32, 14.02.2021
4 0
Stare miasto/Stare miasto a starówka. (wikipedia)
Określenie stare miasto jest powszechnie stosowanym, neutralnym terminem w języku ogólnym. Funkcjonujący NA GRUNCIE OGÓLNOPOLSKIEJ MOWY POTOCZNEJ (podkr. aut) wyraz "starówka" wywodzi się z wiechu (gwara warszawska) i oznaczał początkowo Stare Miasto w Warszawie, przyjął się nawet jako zwyczajowa nazwa własna tej dzielnicy (zgodnie z przepisami ortograficznymi zapisywany jest wówczas dużą literą). Co najmniej od połowy XX wieku wyraz ten – jako nazwa pospolita – używany jest rzadziej także w odniesieniu do zabytkowych dzielnic innych miast. OKREŚLENIE TO JEST ODRZUCANE przez część mieszkańców niektórych miast, np. Gdańska, Krakowa, Lublina czy Torunia.
W ODNIESIENIU DO DZIELNICY WARSZAWY nazwa Starówka bywa również stosowana W KONTEKŚCIE EMOCJONALNYM, gdy chodzi o podkreślenie tragedii i zniszczenia Starego Miasta podczas powstania warszawskiego i jego powojenną odbudowę. Tak np. w wierszu Antoniego Słonimskiego: Gdzieś na Starówce przeciw czołgom chłopak z butelką szedł benzyny.
W Gdańsku najokazalszą i najbardziej reprezentacyjną częścią historycznego zespołu urbanistycznego jest Główne Miasto. Gdańskie Stare Miasto, położone na północ od Głównego Miasta, jest znacznie skromniejsze, zwłaszcza wobec zniszczeń II wojny światowej i późniejszej odbudowy, która objęła tylko wybrane obiekty.
Historycznym centrum Lublina jest Stare Miasto. Tak też nazywa się dzielnica administracyjna, w której znajduje się ta część miasta. Lubelski wojewódzki konserwator zabytków stwierdził, że określanie jej mianem „starówki” jest błędne, ponieważ ta nazwa odnosi się do historycznego centrum odbudowanego ze zniszczeń wojennych, a Stare Miasto w Lublinie jest oryginalne.
W Toruniu całe historyczne centrum składa się ze Starego Miasta, Nowego Miasta i zamku krzyżackiego. Mylne byłoby więc stosowanie określenia „starówka” na oznaczenie jedynie Starego Miasta.
19:38, 14.02.2021
4 0
Portal leszno24.pl, portal elka.pl i niektóre służby Urzędu Miasta Leszna z uporem i bezpodstawnie rozpowszechniają pojęcie "starówka". 19:46, 14.02.2021
4 0
Student pospieszył z pomocą tym, którzy dopiero przyjechali do Krakowa. Stworzył poradnik "dla osób, które chcą przetrwać w Krakowie (...) bez ostracyzmu społecznego". Na swoim blogu umieścił listę rzeczy, których w Krakowie robić nie wypada. (krakow.wyborcza.pl, 27.10.2012r.)
2. Nie wypada pytać o Starówkę - oto przykładowe rozmowy krakusów na ten temat:
- Przepraszam, gdzie jest Starówka? - W Warszawie.
- Przepraszam, jak dojść na Starówkę? - Musi pan iść na dworzec główny i wsiąść do pociągu w stronę Warszawy.
- Przepraszam, idę w stronę Starówki? - Nie.
- Przepraszam, wie pan gdzie jest Starówka? - Na pewno nie w Krakowie.
Pytać się o Starówkę w Krakowie to obciach (...)
20:07, 14.02.2021
4 0
Całkiem możliwe, że początek stosowania pojęcia starówka lub Starówka w Lesznie wziął się od niefortunnej nazwy stowarzyszenia: Leszczyńskie Stowarzyszenie Handlowców "Starówka". 20:13, 14.02.2021