Przebarwienia i białe plamy na paznokciach to dolegliwości dość powszechne, które mogą mieć wiele przyczyn, w tym zarówno te prozaiczne, jak i poważne. Często są efektem mikrourazów lub niedoborów w diecie, ale wskazywać mogą na niektóre choroby obejmujące płytkę paznokcia lub inne obszary organizmu. W artykule podpowiadamy, co oznaczają białe plamki na paznokciach, a także co można zrobić, by zredukować problem. Sprawdź, co mówią paznokcie o chorobach!
Paznokcie są wytworami naskórka, a ich podstawowym budulcem jest keratyna. Płytkę paznokcia budują również inne składniki, w tym białko i woda, a także pierwiastki takie jak żelazo, siarka, cynk, wapń czy fosfor. Wygląd paznokci może świadczyć nie tylko o ich kondycji, ale i funkcjonowaniu organizmu. Jasne linie na paznokciach lub plamki na paznokciach to zmiany nazywane w medycynie określeniem leukonychia (inaczej: bielactwo paznokci).
Niekiedy stanowią jedynie defekt kosmetyczny, choć nie można również wykluczyć, że pojawią się w związku z poważną chorobą. Czasem występują pojedynczo, ale zdarza się również, że pojawiają się w większych skupiskach. Mogą być to małe plamki, poprzeczne linie na paznokciach, a nawet białe półksiężyce. Zazwyczaj przemieszczają się wraz ze wzrostem płytki od jej nasady do wierzchołka. Biorąc pod uwagę wielkość zajęcia płytki przez wspomniane zmiany, wyróżnić można leukonychię ograniczoną, punktową, typu paskowego oraz całkowitą.
Białe kreski na paznokciach mogą wiązać się z czynnikami genetycznymi, ponadto często są efektem mikrourazów i niewłaściwej pielęgnacji. Nie wolno ich jednak lekceważyć, gdyż niekiedy mogą wskazywać na pewne niedobory w diecie, czy też schorzenia, które wymagają leczenia. Czasem ich pojawieniu się mogą towarzyszyć inne objawy, w tym bruzdy, zgrubienia, rozdwajanie się płytki bądź jej kruszenie się, a także żółknięcie lub matowienie paznokcia. Zwrócić uwagę warto również wówczas na stan cery i włosów, a także na odporność organizmu.
Wykwity na paznokciach należy obserwować, a jeśli pojawia się ich dużo lub występują nagminnie, dobrze jest tematem zainteresować się poważnie, a najlepiej skonsultować go ze specjalistą. Do lekarza warto udać się, gdy zaobserwujemy również inne niepokojące dolegliwości ze strony organizmu. Białe plamki na paznokciach i wypadanie włosów to już na przykład sygnał alarmowy, którego nie powinno się lekceważyć, gdyż może wskazywać zarówno na niedobory, jak i na łysienie plackowate.
Przyczyn pojawiania się białych plam czy kresek na paznokciach może być wiele. Biorąc pod uwagę ich pochodzenie, mówić można o leukonychii prawdziwej, pozornej oraz pseudoleukonychii. Zdarza się, że białe przebarwienia na paznokciach pojawiają się u osób zdrowych i nie świadczą o problemach z funkcjonowaniem organizmu, które wymagałyby pilnej interwencji medycznej. Ich przyczyną są często lekkie urazy mechaniczne (przy mocniejszych dochodzi do podpłytkowego wylewu krwi i pojawiają się czarne plamki na paznokciach).
Białe plamy na paznokciach mogą pojawiać się między innymi w związku z nieopanowanym nawykiem gryzienia lub obgryzania paznokci. Nie są rzadkością również białe plamy na paznokciach po hybrydzie, akrylu bądź żelu (ich nieumiejętne ściąganie może uszkadzać łożysko paznokcia), czy też po nieumiejętnym piłowaniu pilniczkiem lub nieprawidłowym wycinaniu skórki. Pod paznokciami przebarwienia to także uszkodzenia paznokci po uderzeniu płytki czy jej ściśnięciu. Może być to ponadto efekt drażniących produktów pielęgnacyjnych, w tym zmywaczy i lakierów, a nawet kremów czy balsamów.
Białe kreski na paznokciach pojawiają się niejednokrotnie przy nieprawidłowej diecie i niedoborach witamin i minerałów. Często za podstawowy problem uważa się niedobór wapnia, jednak nie każdy orientuje się, że białe plamy paznokci mogą być efektem również nadmiaru tego pierwiastka w diecie (hiperkalcemia). Przebarwienia paznokci mogą także stanowić sygnał alarmowy przy niedoborach żelaza, potasu, magnezu, witamin z grupy B bądź cynku w diecie. Zdarza się ponadto, że wykwity na paznokciach świadczą o poważniejszych zaburzeniach zdrowotnych. Niejednokrotnie kwitnienie paznokci towarzyszy również chorobom nerek i wątroby związanym z deficytami białek, w tym przede wszystkim związanych z niedoborem albuminy.
Leukonychia towarzyszyć może również chorobom zapalnym jelit. Jasne przebarwienia na paznokciach często pojawiają się jako skutek uboczny leczenia onkologicznego (chemioterapii), ponadto mogą stanowić czerwone światło dla osób narażonych na kontakt z metalami ciężkimi, gdyż jest to np. jeden z objawów zatrucia ołowiem. Tego typu przebarwienia są także charakterystyczne dla zatrucia talem lub arszenikiem.
Zmiany w wyglądzie paznokci nierzadko bywają pierwszym symptomem niekorzystnych procesów, które zachodzą w organizmie, dlatego często ocena paznokci stanowi element diagnostyki niektórych schorzeń. Oczywiście ciężko bez dodatkowych badań zwykle określić, co oznaczają białe plamki na paznokciach, niemniej nie powinno się takich zmian lekceważyć, podobnie jak pojawiających się na nich zgrubień czy rozdwajania. Z wątpliwościami najlepiej zgłosić się do lekarza, zwłaszcza jeśli towarzyszą nam inne niepokojące objawy ze strony organizmu, które z plamami na paznokcie mogą być powiązane.
Pojawiające się plamy na paznokciach mogą wskazywać między innymi na poważne choroby, a te wbrew pozorom nie są rzadkością u dorosłych, ponadto możliwe są również choroby paznokci u dzieci. Grubiejąca płytka z wgłębieniami, którym towarzyszą jasne plamki na paznokciach, może na przykład wskazywać na łuszczycę. Przejawem choroby jest również rozdwajanie się końców paznokci. Kolejną chorobą, która jest w tym przypadku wysoce prawdopodobna, jest grzybica paznokci. Białe plamy na paznokciach u nóg pojawiać mogą się między innymi w efekcie wewnątrzpłytkowej grzybicy paznokci, którą powodują grzyby rozkładające keratynę.
Zlewające się ze sobą białe plamy na paznokciach u nóg mogą być również efektem białej powierzchownej grzybicy paznokci. Kolejnym schorzeniem, które głównie dotyka osoby starsze, jest pleśnica paznokci, obejmująca najczęściej obszar dużych palców u stóp. Jeszcze inna dolegliwość to tzw. paznokcie Muehrckego, w przypadku których białe przebarwienia nie przemieszczają się wraz ze wzrostem paznokcia.
Nie każdy wie, ale przebarwienia paznokci mogą również wskazywać na z pozoru niepowiązane choroby, w tym między innymi chorobę wrzodową, niedoczynność przytarczyc, rumień wielopostaciowy, bielactwo prążkowane paznokci, kamicę żółciową, anemię, marskość wątroby, łysienie plackowate, schorzenia nerek, czy też ziarnicę złośliwą lub gruźlicę.
Wbrew pozorom rzadkością nie są również białe kreski na paznokciach u dzieci w różnym wieku. Zazwyczaj białe plamy na paznokciach u najmłodszych – podobnie jak u dorosłych – nie są powodem do obaw, jednak rodzic powinien je obserwować, gdyż niekiedy mogą wskazywać na poważniejsze problemy. U dzieci nie są rzadkością na przykład różnego rodzaju uszkodzenia paznokci, a te powodować może między innymi gryzienie skórek czy obgryzanie paznokci u dzieci.
Brak witamin w diecie również może przyczynić się do pojawienia się przebarwień, dlatego jeśli rodzic zaobserwuje białe plamki na paznokciach u niemowlaka lub starszego dziecka, powinien zastanowić się nad jakością diety swojej pociechy i ewentualnie ją skorygować. Warto również mieć na uwadze, że niedobory w diecie często wiążą się z obecnością pasożytów, a o te w wieku dziecięcym wcale nie jest trudno. Jeśli białe plamki na paznokciach u dziecka pojawiają się często lub w dużych ilościach, jest to podstawą do konsultacji z lekarzem.
Pamiętać także należy, że niektóre choroby paznokci u dzieci także mogą występować, a przykładem jest wspomniana już wcześniej grzybica paznokci. Białe plamy na paznokciach u nóg, czy też żółte przebarwienia i pękanie płytki mogą być objawami wskazującymi na grzybicę, o którą wcale nie tak trudno, jeśli dziecko chodzi do przedszkola, uczęszcza na basen itd.
Najczęściej pojawiają się właśnie jasne plamki na paznokciach, jednak nie tylko one mogą stanowić problem płytki paznokciowej. Zastanawiając się, co mówią paznokcie o chorobach, należy również zwrócić uwagę na inne zmiany na paznokciach u rąk czy nóg, które niejednokrotnie występują w związku z pewnymi urazami czy nieprawidłowościami funkcjonowania organizmu. Uważać należy np. na żółte przebarwienia na paznokciach, które mogą wskazywać np. na grzybicę, przebarwienia zielone, które wskazują często na infekcję bakteryjną, a także plamy szaro-niebieskie, które wskazują na zatrucie srebrem lub zaburzony metabolizm miedzi.
Pojawiać mogą się również czarne plamki na paznokciach, a te nie zawsze są przyczyną urazu mechanicznego powodującego powstanie krwiaka. Bywa, że czarne plamki na paznokciach pojawiają się również w efekcie przyjmowania silnych leków, ponadto brązowa plamka na paznokciu, która nie przemieszcza się wraz ze wzrostem płytki, może wskazywać na czerniaka. Sytuacją wymagającą sprawdzenia jest także garb na paznokciu, czy też podłużne lub poprzeczne bruzdy.
Pojawiające się u dorosłych i dzieci białe plamy na paznokciach nie powinny być lekceważone. Jeśli wiążą się z mikrourazami, podstawą jest prewencja, w tym między innymi pilnowanie właściwej pielęgnacji paznokci i skórek, używanie niedrażniących kosmetyków itp. Jeśli jednak dolegliwość nie wydaje się wiązać z mikrourazami, a problem zdarza się nagminnie lub jest nasilony, warto skonsultować się z lekarzem. Podstawą wówczas będzie ustalenie, skąd bierze się kwitnienie paznokci, gdyż tylko w ten sposób będzie można wdrożyć skuteczne działania zaradcze. Gdy pojawiają się białe kreski lub cętki na paznokciach, nie stawia się na leczenie objawowe, ale na przyczynowe, co oznacza, że potrzebne są często poszerzone badania diagnostyczne, które pomogą lekarzowi w określeniu przyczyny dolegliwości.
Choć nie zawsze przebarwienia płytki paznokciowej wskazują na poważne problemy, niejednokrotnie są jednym z sygnałów alarmujących. Mogą wskazywać, że organizm wymaga większej uwagi, lepszej diety lub nawet leczenia specjalistycznego. Warto zatem bacznie obserwować swoje paznokcie i reagować na zmiany, które się na nich pojawiają. Im szybciej wdrożone zostaną działania zaradcze, tym większa szansa na łatwiejsze uporanie się z problemem.
Produkty do pielęgnacji paznokci znajdziesz na stronie:
https://farmapol.pl/produkty-przeznaczenie/pielegnacja-paznokci/
