Dozór elektroniczny - kto może, a kto nie może skorzystać z takiego rozwiązania?

Kara pozbawienia wolności nie zawsze musi być odbywane za murami zakładu karnego. Istnieją pewne sytuacje, w których skazany może ubiegać się o dozór elektroniczny i odbywania kary poza zakładem. Zobaczmy, komu przysługuje takie prawo.

Dozór elektroniczny - co to jest?

Kara w systemie dozoru elektronicznego pozwala skazanemu odbyć karę w miejscu jego zamieszkania lub w innym miejscu ustalonym przez sąd jako lokalizację wykonywania kary. Skazany jest zobowiązany do przebywania w tym miejscu w godzinach ustalonych przez sąd i może je opuszczać tylko w ściśle określonych porach oraz w ściśle określonych celach, które również są ustanawiane przez organ sądowniczy. W celu zweryfikowania, czy skazany przestrzega warunków odbywania kary, na jego rękę lub nogę zakładany jest nadajnik. W mieszkaniu instalowany jest natomiast odbiornik. Jeżeli osoba odbywająca karę opuści lokal o niedozwolonej godzinie, odbiornik nie odbierze sygnału z nadajnika i poinformuje o tym odpowiednie służby. Oprócz urządzeń elektronicznych, zachowanie skazanego jest również nadzorowane pośrednio przez kuratora sądowego.

Dozór elektroniczny - kto może zostać nim objęty?

System dozoru elektronicznego, mimo iż nakłada ograniczenia na skazanego to pozwala mu na prowadzenie o wiele normalniejszego trybu życia niż miałoby to miejsce w zakładzie karnym. Z tego względu, o taką formę odbywania kary pragnie ubiegać się coraz więcej skazanych. Aby móc skorzystać z takiego rozwiązania należy jednak spełniać pewne warunki określone przez prawo karne m.in. w art. 43la Kodeksu Karnego Wykonawczego. Oto one:

• długość i rodzaj kary - wobec skazanego orzeczono karę pozbawienia wolności nieprzekraczającą 1 roku i 6 miesięcy oraz nie zachodzą warunki przewidziane w art. 64 § 2 Kodeksu Karnego,
• cel kary - tego typu forma odbywania kary musi być wystarczająca do osiągnięcia celów kary i resocjalizacji skazanego,
• określone miejsce stałego pobytu - skazany musi posiadać określone miejsce stałego pobytu, w którym będzie odbywał karę oraz w którym zainstalowane zostaną urządzenia monitorujące i skazanego będzie odwiedzał kurator,
• zgoda właściciela oraz współlokatorów - jeśli skazany ma odbywać karę w wynajętym lokalu to zgodę na to musi wyrazić właściciel mieszkania. Oprócz tego, sąd wymaga również zgody osób pełnoletnich wspólnie ze skazanym zamieszkujących,
• warunki techniczne - lokal w którym skazany ma odbywać karę musi spełniać określone warunki techniczne. To czy dane mieszkanie nadaje się na dozór elektroniczny ocenia grupa techników wysłana tam przez sąd.

Z wnioskiem o udzielenie skazanemu zezwolenia na dozór elektroniczny może wystąpić nie tylko sam skazany, ale również jego obrońca lub prokurator. Oprócz tego, o taką formę odbywania kary pozbawienia wolności może wnioskować sądowy kurator zawodowy skazanego oraz dyrektor zakładu karnego, jeśli osoba skazana już w nim jest umieszczona. Wnioski te nie mogą być składane przez członków rodziny osób skazanych. Sądem właściwym do rozpatrywania spraw tego rodzaju jest wydział penitencjarny sądu okręgowego, w którego okręgu skazany przebywa.

Kto nie może ubiegać się o dozór elektroniczny?

Głównym warunkiem dopuszczalności odbywania kary w systemie elektronicznym jest skazanie na karę pozbawienia wolności, której wysokość nie przekracza 1 roku i 6 miesięcy. Dotyczy to również przypadku, gdy skazany posiada kilka wyroków skazujących - ich suma również nie może przekraczać 1 roku i 6 miesięcy. Co ważne, liczy się wymiar kary określony w treści wyroku skazującego, a nie to, ile jeszcze kary pozostało skazanemu do odbycia. Oprócz tego, z takiego rozwiązania nie mogą skorzystać skazani określeni w art. 64 § 2 Kodeksu Karnego, czyli osoby skazane w warunkach tzw. recydywy wielokrotnej. Dozorem elektronicznym nie mogą być objęte również osoby odbywające karę aresztu lub zastępczą karę aresztu.