pixabay.com
Wszyscy chcielibyśmy unikać pobytów w szpitalu, ale czasami interwencja chirurgiczna okazuje się nieodzowna. Niezależnie od tego, czy pacjent znalazł się na stole operacyjnym w konsekwencji choroby czy urazu, po zabiegu niezbędna jest odpowiednia pielęgnacja, która pomoże mu szybciej wrócić do zdrowia i odzyskać siły. Szczególne znaczenie ma dbanie o ranę pooperacyjną. Co robić, aby nie zaszkodzić? Na co zwracać uwagę?
W przeciwieństwie do skaleczenia, pogryzienia czy innego rodzaju nagłego uszkodzenia powłok skórnych w niekontrolowanych warunkach, rany pooperacyjne są łatwiejsze do pielęgnowania, z uwagi na zachowanie zasad higieny w trakcie zabiegu.
W zależności od miejsca cięcia, możemy mówić o ranach pooperacyjnych czystych (nacięcie w odkażonym miejscu, najczęściej płytkie), skażonych (jeśli operacja miała charakter interwencyjny i pacjent trafił na stół już z rozcięciem) oraz czystych-skażonych (nacięcie planowane, ale związane ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia zakażenia – np. w przypadku operacji przewodu pokarmowego czy dróg oddechowych).
Najczęściej po operacji pacjent przez pewien czas przebywa pod opieką personelu medycznego, później jednak dochodzi już do siebie w domu i musi samodzielnie zatroszczyć się o swój dobrostan, również w zakresie pielęgnacji rany. Najważniejsze jest zachowanie zasad higieny – odkażenie rąk przed przystąpieniem do zmiany opatrunku, używanie wyłącznie świeżych, czystych środków i narzędzi.
Do mycia rany można używać roztworu soli fizjologicznej. Do odkażania w trakcie zmiany opatrunku polecane są środki na bazie oktenidyny, który pozwala na zachowanie optymalnych warunków gojenia.
Rodzaj stosowanego opatrunku jest powiązany z miejscem i rodzajem rany. Po mniej rozległych interwencjach chirurgicznych zalecany jest opatrunek sterylny (wykonany np. z indywidualnie pakowanych arkuszy gazy jałowej, przytwierdzonych przy pomocy bandaża czy przylepca).
Rana pooperacyjna powstała po poważnym zabiegu, z dużym wysiękiem, wymaga jednak jeszcze większej uwagi oraz użycia specjalistycznych opatrunków, które są w stanie jednocześnie absorbować płyn i nie przesuszać nadmiernie okolic rany.
Do zszycia rany chirurg użyje nici wchłanialnych lub niewchłanialnych – wszystko zależy od miejsca i rodzaju cięcia. Szczegółowe wytyczne dla poszczególnych produktów znajdziesz tutaj: https://eplaster.pl/pl/c/Nici-chirurgiczne-szwy/305.
Jeśli założono szwy wchłanialne, żadna dodatkowa interwencja nie będzie potrzebna. Z kolei szwy niewchłanialne trzeba będzie zdjąć po czasie, gdy spełnią swoją funkcję. Po tej procedurze można zaobserwować chwilowy regres w gojeniu, np. zwiększenie się opuchlizny, zaczerwienienia i bólu, jak również lekkie krwawienie. Po usunięciu szwów ranę pielęgnuje się tak samo, jak przed, tak długo, jak to konieczne do całkowitego wygojenia.
Zwłaszcza osoby bez wiedzy medycznej mogą czuć się niepewnie podczas pielęgnowania rany pooperacyjnej u siebie czy u kogoś najbliższego. Nie do końca wiemy, które objawy są normalne, a które mogą świadczyć o tym, że dzieje się coś niepokojącego.
Bolesność, zaczerwienienie, obrzęk, lekkie krwawienie czy wysięk, a także ogólne poczucie rozbicia czy podniesiona temperatura, nie są powodami do paniki – to naturalna reakcja organizmu na ingerencję zewnętrzną. Do konsultacji z lekarzem powinno nas skłonić nieustępowanie czy nasilanie się tych objawów, a także zmiana wyglądu rany (np. jej wybrzuszenie albo zasinienie), odczuwanie pulsowania i rwania, pojawienie się ropy, a także dostrzegalne rozchodzenie się brzegów rany.
Na wstępie warto powiedzieć, że niestety nie każdej blizny można uniknąć – pierwszym zadaniem lekarzy jest ratowanie życia i zdrowia, estetyka ma niższy priorytet. Możemy jednak postarać się, aby blizna była mniej wyraźna, a w wielu przypadkach, aby proces gojenia nie pozostawił śladów.
Na początku kluczowe jest dbanie o ranę pooperacyjną, które zapobiega zakażeniu. Na rynku dostępne są również liczne środki w postaci kremów i maści, których stosowanie w pewnym stopniu zmniejsza widoczność blizny.
Podczas rekonwalescencji po operacji trzeba szczególnie na siebie uważać. Od detali takich jak poziom higieny zachowany w trakcie zmiany opatrunku, czy nawet wybory dietetyczne, zależy szybkość gojenia rany i ogólna zdolność organizmu do regeneracji. I choć dbanie o ranę bywa uciążliwe, nie warto w tym przypadku iść na skróty – w końcu stawką jest zdrowie.
