Zespół jelita drażliwego jest chorobą, która ma tendencję do nawracania. Może tym samym wpływać na jakość życia, szczególnie że przyczyny jej występowania nie są do końca znane. To schorzenie o przewlekłym charakterze wymaga rozpoznania, diagnostyki i leczenia, którego celem jest przede wszystkim zwiększenie komfortu pacjenta i umożliwienie mu normalnego funkcjonowania na co dzień.
Występowanie zespołu jelita drażliwego (z ang. IBS — irritable bowel syndrome) wiąże się z nawracającymi objawami — głównie ze strony układu trawiennego. Kryteria, które umożliwiają postawienie diagnozy w tym zakresie, to przede wszystkim zgłaszany przez pacjenta ból brzucha występujący przynajmniej raz w tygodniu przez ostatni kwartał. Inne dolegliwości, jakie mu towarzyszą, to defekacja ze zmienną częstotliwością i niewłaściwa konsystencja samego stolca.
Rozpoznanie zespołu jelita drażliwego nie należy do najprostszych. Duże znaczenie ma tutaj obserwacja pacjenta. Do innych objawów, które należy uwzględnić przy stawianiu diagnozy, należą:
* częste bóle brzucha zanikające po wypróżnieniu,
* wzdęcia, uczucie parcia lub niepełnego wypróżnienia,
* wygląd stolca (luźny, zawierający śluz).
W przypadku występowania wyżej wymienionych objawów pomóc może gastrolog w Poznaniu, który zajmie się diagnozą i w razie potrzeby wprowadzi odpowiednie leczenie.
Rozpoznanie jest możliwe tylko dzięki wspomnianej już wyżej obserwacji pacjenta, a także przeprowadzeniu stosownych badań w kontekście występujących objawów. Pierwsza wizyta będzie polegała na wykonaniu przez lekarza szczegółowego wywiadu medycznego, by omówić symptomy i ewentualnie wykluczyć inne schorzenia. Lekarz może także wykonać badanie fizykalne.
Kolejnym etapem jest zlecenie odpowiednich badań laboratoryjnych. Najczęściej jest to badanie krwi, czyli morfologia oraz CRP. Rodzaj badań będzie także zależny od tego, z jakim rodzajem zespołu jelita drażliwego pacjent prawdopodobnie się zmaga. Jeśli mowa tutaj o postaci biegunkowej, zlecone zostanie dodatkowo badanie przeciwciał przeciw endomysium lub transglutaminazie tkankowej.
Pozostałe badania, które mogą być przydatne w postawieniu diagnozy, to również określenie poziomu stężenia TSH (jeśli istnieje podejrzenie chorób tarczycy) lub badanie kału i w kierunku celiakii (jeżeli lekarz podejrzewa zakażenia bakteryjne i pasożytnicze).
Badania mogą potwierdzić lub wykluczyć inne przyczyny nawracających dolegliwości ze strony układu trawiennego i jelit.
Istnieje wiele możliwości leczenia zespołu jelita drażliwego. Dzieli się je głównie na metody farmakologiczne i niefarmakologiczne. Ich dobór zależy od indywidualnej oceny obecnej sytuacji u pacjenta. Na występowanie dolegliwości może bowiem mieć wpływ nie tylko rodzaj spożywanych posiłków, ale także aspekt psychologiczny.
Z tego powodu pacjent może zostać skierowany na psychoterapię oraz na wizytę u dietetyka. Istotne jest wprowadzenie zdrowych nawyków żywieniowych, aktywności fizycznej i wyeliminowanie produktów spożywczych, które dodatkowo podrażniają jelito (potrawy smażone, marynowane, pikantne, słodziki, tłusty nabiał itd.).
Niekiedy u pacjenta może okazać się pomocne wprowadzenie leczenia farmakologicznego, np. przez zastosowanie probiotyków oddziałujących na florę bakteryjną jelit. W niektórych przypadkach lekarz decyduje się na przepisanie antybiotyków, leków przeciwdepresyjnych, przeciwbiegunkowych czy przeczyszczających (w przypadku IBS w postaci z zaparciami).
Wszystkie wyżej wymienione sposoby leczenia zespołu jelita drażliwego mają głównie charakter objawowy. Ze względu na brak jednoznacznie stwierdzonych powodów występowania tej przewlekłej choroby nie ma obecnie dostępu do żadnej terapii przyczynowej, która skutkowałaby całkowitym wyleczeniem pacjenta. Można jedynie walczyć z tym schorzeniem przez wprowadzanie zdrowszej diety, leków i psychoterapii.
