Nasze domy mogą przestać kopcić – a to dzięki programowi „Czyste Powietrze”, który oferuje realne wsparcie dla właścicieli domów jednorodzinnych. Celem programu jest ograniczenie emisji zanieczyszczeń, poprawa efektywności energetycznej budynków i ochrona zdrowia mieszkańców.
Co zmieniło się od 31 marca 2025 r.?
Od 31 marca 2025 r. obowiązuje nowa wersja programu „Czyste Powietrze”, z uproszczonymi zasadami i lepszym dostosowaniem do sytuacji ekonomicznej rodzin.
Wśród nowości:
• większa elastyczność w wyborze ścieżki składania wniosku (samodzielnie lub z pomocą operatora)
• wyraźniejsze wsparcie dla domów o niższych dochodach
• kontynuacja finansowania prac termomodernizacyjnych, wymiany źródeł ciepła
i kompleksowego remontu cieplnego domu.
Kto może skorzystać z dofinansowania?
Program skierowany jest do osób fizycznych, które od co najmniej 3 lat są właścicielami lub współwłaścicielami domu jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego wydzielonego w budynku jednorodzinnym (maksymalnie mogą być wydzielone dwa lokale). Wnioskodawca musi także spełniać kryteria dochodowe, które decydują o poziomie wsparcia (podstawowe, podwyższone lub najwyższe).
• Poziom podstawowy – podstawa obliczenia podatku musi wynosić poniżej 135 tys. zł
• Poziom podwyższony – dochód miesięczny w przeliczeniu na jedną osobę musi wynosić poniżej 2250,00 zł w gosp. wieloosobowym lub poniżej 3150,00 zł w gosp. jednoosobowym
• Poziom najwyższy – dochód miesięczny w przeliczeniu na jedną osobę poniżej 1300,00 zł w gosp. wieloosobowym lub poniżej 1800,00 zł gosp. jednoosobowym. W przypadku poziomu najwyższego konieczne jest również zapotrzebowanie energetyczne budynku na ciepło powyżej 140 kwh/m2/rok.
O wysokości dofinansowania decyduje również zakres przeprowadzonych prac. Zaświadczenia
o dochodach w Lesznie wydaje Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie.
Lista Zielonych Urządzeń i Materiałów (ZUM) – co to i dlaczego ważna?
Jednym z kluczowych wymogów programu jest stosowanie urządzeń i materiałów znajdujących się na Liście Zielonych Urządzeń i Materiałów (ZUM). Lista ZUM to ogólnodostępna baza (dostępna m.in. pod adresem lista-zum.ios.edu.pl) zawierająca technologie kwalifikujące się do dofinansowania: pompy ciepła, kotły ekologiczne, materiały termomodernizacyjne, stolarkę, wentylację mechaniczną (rekuperatory) i inne — jeśli urządzenia nie ma na liście, nie zostanie objęte dotacją z programu
Na co można przeznaczyć środki?
W ramach programu dofinansowanie można uzyskać na:
• wymianę starego źródła ciepła (np. stary piec na paliwo stałe) na nowe, bardziej ekologiczne rozwiązanie
• kompleksową termomodernizację budynku – ocieplenie ścian, dachu, stropów, wymianę stolarki okiennej i drzwiowej
• instalację wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła (rekuperacji)
• wykonanie audytu energetycznego i świadectwa charakterystyki energetycznej budynku
Koszty kwalifikowalne są szczegółowo określone w dokumentacji programu – sięgają one wielu elementów modernizacji cieplnej domu.
Jak przebiega procedura?
Proces ubiegania się o dotację przebiega etapami:
1. Zapoznaj się ze szczegółowymi warunkami programu i wybierz zakres prac
2. Przygotuj niezbędne dokumenty (plan przedsięwzięcia, kosztorys, dokumenty stanu prawnego nieruchomości)
3. Złóż wniosek – osobiście, przez operatora lub przez internet (serwis gov.pl)
4. Po pozytywnej weryfikacji – podpisanie umowy i rozpoczęcie realizacji prac
5. Po zakończeniu – rozliczenie inwestycji i wypłata dotacji.
Ważne: współpraca z operatorem programu jest obowiązkowa w przypadku wyboru ścieżki
z prefinansowaniem i przy dążeniu do najwyższego poziomu dofinansowania.
Wielkopolska uchwała antysmogowa – co mówią przepisy?
Województwo wielkopolskie przyjęło uchwałę antysmogową, która reguluje dopuszczalne standardy emisji i określa terminy wymiany nieekologicznych źródeł ciepła.
Kluczowe terminy i zasady
• Od 1 stycznia 2024 r. obowiązuje zakaz użytkowania kotłów bezklasowych (nie spełniających żadnej klasy normy PN-EN 303-5).
• Kominki, kozy i piece kaflowe niespełniające wymogów ekoprojektu lub nieosiągające sprawności cieplnej co najmniej 80% muszą zostać wymienione lub doposażone do 1 stycznia 2026 r.
• Urządzenia klasy 3 lub 4 (kotły) znajdujące się w eksploatacji mogą być używane do końca 2027 r., po czym również wymagane będzie ich zastąpienie lub dostosowanie do bardziej rygorystycznych norm.
• Kotły klasy 5, które zostały zainstalowane przed wejściem w życie uchwały, mogą być użytkowane do końca swojej żywotności, o ile spełniają obowiązujące wymagania.
Gminny Punkt Konsultacyjny – Twoje wsparcie lokalne
Dla mieszkańców naszej gminy działamy lokalnie – by ułatwić dostęp do wiedzy i pomoc praktyczną w obsłudze programu.
Gminny Punkt Konsultacyjny Programu „Czyste Powietrze”
Adres: ul. Wałowa 5, pok. 21
Telefon: 65 537 36 93
W punkcie można:
• uzyskać informacje o programie i zasadach dofinansowania
• otrzymać pomoc przy wyborze zakresu prac
• dowiedzieć się, jakie dokumenty są potrzebne
• złożyć wniosek lub uzyskać wsparcie przy jego przygotowaniu
• uzyskać wskazówki dotyczące wyboru wykonawców i nadzoru nad inwestycją
Ten kontakt lokalny to kluczowy element programu – wiele gmin pełni rolę operatorów lub bezpośrednich punktów informacyjnych, dzięki czemu mieszkańcy nie muszą polegać wyłącznie na zasobach centralnych.
Dlaczego warto działać już teraz?
1. Termin składania wniosków trwa – program działa, a środki są dostępne.
2. Zbliżają się obowiązkowe terminy wymiany urządzeń
– szczególnie dla kominków, kóz
i pieców kaflowych do 1 stycznia 2026 r.
3. Oszczędności – nowoczesne źródło ciepła i termomodernizacja obniżają rachunki za ogrzewanie.
4. Zdrowie i jakość powietrza – mniej pyłów, mniej zanieczyszczeń, lepsze warunki bytowe.
5. Wsparcie lokalne – nie musisz działać sam – zwróć się do punktu konsultacyjnego.
