Dysk twardy jest najważniejszym urządzeniem pamięci masowej i zasobem plików. Jest on jednak podatny na uszkodzenia, a co za tym idzie – utratę danych. Dotyczy to zwłaszcza dysków zewnętrznych, które są znacznie bardziej narażone na awarie, niż te wbudowane wewnątrz komputerów, aczkolwiek i te nie są wolne od ryzyka. Czy i jak można „reanimować” dysk?
Nie zawsze jesteśmy w stanie określić, czy nastąpiło uszkodzenie dysku. Można natomiast wyróżnić kilka objawów wskazujących, że z dyskiem dzieje się coś nieprawidłowego. Oto najczęstsze z nich:
Jeżeli system operacyjny prosi o sformatowanie dysku, może to oznaczać, że uszkodzeniu uległo kilka jego obszarów. Uszkodzenie może skutkować obniżeniem szybkości wykonywania operacji na komputerze, zablokowaniem dostępu do dysku, choć jest on widoczny w systemie operacyjnym, wreszcie – poważniejszą awarią sprzętu. Należy wystrzegać się formatowania dysku, jeżeli chcemy podjąć próbę odzyskania danych.
Dość ryzykowne jest również użycie narzędzia CHKDSK. Analizuje ono szczegółowo cały dysk twardy w celu ustalenia i naprawienia jego uszkodzonych obszarów. Nie należy go jednak używać, jeżeli istnieje podejrzenie utraty danych. Ponadto użycie CHKDSK w nieodpowiednim momencie niesie ryzyko dalszego uszkodzenia dysku, dlatego lepiej zachować jak najdalej idącą ostrożność.
W przypadku awarii dysku twardego należy przede wszystkim zachować zimną krew i nie próbować podejmowania czynności, które mogą spowodować dalsze, nawet nieodwracalne uszkodzenia. Trzeba zwłaszcza unikać następujących czynności:
Jeżeli nasza wiedza w zakresie odzyskiwania danych z uszkodzonego dysku jest niewielka, podstawową zasadą jest niepodejmowanie jakichkolwiek czynności w tym kierunku. Jedynym rozsądnym wyjściem jest powierzenie urządzenia fachowcom, którzy dokonają właściwej diagnostyki i w miarę możliwości, zależnie od rodzaju uszkodzenia. Odzyskiwanie plików, czy to tekstowych, czy graficznych, po awarii ogólnie nie jest zadaniem łatwym, ponadto konieczne jest dysponowanie specjalistycznymi narzędziami, a także pomieszczeniem, w którym istnieją warunki do otwarcia dysku. Jedną z firm, która świadczy usługi profesjonalnego odzyskiwania danych, jest Datalab.pl, funkcjonująca z powodzeniem na rynku od ponad 20 lat.
W pracowniach takich firm uszkodzony dysk uruchamiany jest w odpowiednich warunkach i wykonywana jest jego kopia posektorowa. Za pomocą wyspecjalizowanych narzędzi można nawiązać komunikację z dyskiem na płaszczyźnie jego wewnętrznego oprogramowania, pomijać uszkodzone obszary podczas operacji kopiowania, a także wykonywać wiele innych operacji, dzięki którym większość danych można odzyskać. Narzędzia te nie są ogólnie dostępne, ponadto ich cena jest bardzo wysoka.