Zawory odpowietrzające, jako elementy instalowane w systemach hydraulicznych, grzewczych i przemysłowych, pełnią niezwykle istotną rolę usuwając powietrze i gazy nagromadzone w systemie, ponieważ obecność powietrza w rurach i zbiornikach może prowadzić do zakłóceń w pracy instalacji, korozji, hałasu oraz zmniejszenia efektywności przesyłu ciepła czy cieczy.
Zawory odpowietrzające są zwykle niewielkimi, lecz precyzyjnie wykonanymi urządzeniami, zbudowanymi z korpusu, wykonanego najczęściej z mosiądzu, stali nierdzewnej, żeliwa lub tworzyw sztucznych o wysokiej odporności na temperaturę i ciśnienie, mechanizmu pływakowego, zwykle z tworzywa lub stali, który reaguje na obecność cieczy, gumowej lub elastomerowej uszczelki odpornej na działanie chemikaliów i wysokich temperatur, dyszy wylotowej, przez którą usuwane jest powietrze oraz korek lub pokrętło.
Zawory mogą mieć konstrukcję automatyczną lub ręczną w zależności od potrzeb i preferencji i mogą działać bez udziału użytkownika lub być obsługiwane ręcznie.
Zasada działania zaworu odpowietrzającego jest dość prosta i opiera się na różnicy gęstości cieczy i powietrza. W zaworach automatycznych pływak unosi się, gdy w urządzeniu znajduje się ciecz. Zatem gdy w instalacji pojawi się powietrze, poziom cieczy opada, pływak opada wraz z nim, otwierając zawór i umożliwiając wydostanie się powietrza na zewnątrz. Po odpowietrzeniu rurociągu pływak znów wraca na swoje miejsce i zamyka zawór.
W przypadku, gdy mamy do czynienia z zaworem ręcznym, użytkownik sam otwiera zawór, aby usunąć powietrze i go zamyka, gdy ciecz zaczyna wypływać.
Zawory powietrzne mają zastosowanie wszędzie tam, gdzie w strumieniu przepływającej cieczy może pojawić się pęcherz powietrza, a jego obecność może być problematyczna. Zawory zwykle stosuje się w:
Zawory odpowietrzające są koniecznym elementem nowoczesnych instalacji i sieci, a ich odpowiedni dobór, lokalizacja montażu i prawidłowe działanie zasadniczo wpływają na bezpieczeństwo, wydajność i trwałość całych systemów.
