Nowe źródło ciepła dla Leszna - kocioł na biomasę w MPEC-u

Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Lesznie przygotowuje się do budowy instalacji, dla której paliwem będzie biomasa. O szczegółach inwestycji rozmawiamy z Krzysztofem Majchrzakiem, prezesem spółki.

- Ciepłownia leszczyńskiego MPEC-u od początku spalała węgiel. Obecnie przestawi się na paliwo ekologiczne, którym będą zrębki drewna. To prawdziwa rewolucja. Jakie są najważniejsze powody tak wielkiej zmiany?
- Polityka energetyczna Polski zakłada ograniczanie emisji dwutlenku węgla do atmosfery podczas produkcji energii elektrycznej oraz cieplnej. Węgiel jest tzw. "paliwem brudnym", powodującym znaczne emisje zanieczyszczeń do atmosfery. Inwestycja ma na celu ograniczenie emisji z węgla oraz uzyskanie tzw. statusu efektywnego systemu ciepłowniczego. Uzyskanie takiego statusu jest niezbędne, aby umożliwić w przyszłości pozyskanie środków na dalszą modernizację systemu ciepłowniczego Leszna.

- Czy kocioł na biomasę będzie nowy, czy przebuduje się w tym celu jeden z dotychczasowych kotłów?
- Zaprojektowano nowy blok kogeneracyjny, to znaczy kocioł wytwarzający parę wodną opalany biomasą drzewną i turbinę napędzającą generator prądu elektrycznego. Zaletą kogeneracji jest to, że z danej ilości paliwa wytwarzamy jednocześnie energię cieplną i energię elektryczną.
Nowy blok kogeneracyjny będzie pozwalał na uzyskanie mocy elektrycznej 2,57 megawatów oraz termicznej 10 megawatów. Instalacja ta będzie pracowała przez 6600 godzin rocznie, z czego 400 godzin - zimą - z pełnym obciążeniem, natomiast 2600 godzin z 50-procentową wydajnością. Kocioł parowy zostanie zamontowany w istniejącej hali kotłów.

- Kilka lat temu powstał w MPEC-u kocioł spalający gaz ziemny. To był pierwszy zwrot w kierunku ekologicznego paliwa. Jakie ta inwestycja przyniosła efekty?
- Tak to prawda. W roku 2014 zakończyliśmy budowę bloku kogeneracyjnego opalanego gazem ziemnym o mocy zainstalowanej do produkcji energii cieplnej 6,555 megawatów i energii elektrycznej 7,466 megawatów. Jednostka ta na chwilę obecną pokrywa produkcję energii cieplnej na poziomie 12-15 procent całkowitego zapotrzebowania ciepła dla miasta Leszna. Ta inwestycja przyczyniła się do ograniczenia zużycia węgla w ciepłowni Zatorze przez co ograniczona została emisja dwutlenku siarki i pyłów.

- Czy biomasa i gaz dostarczą miastu wystarczającą ilość ciepła? Jaka będzie moc kotła na biomasę? Jaka jest moc kotła gazowego? Czy podczas zimy będzie również spalany węgiel?
- Jak już wspomniano moc termiczna wytwarzana w jednostce kogeneracji biomasowej wyniesie w okresie zimowym 10 megawatów. Mając na uwadze możliwość uzyskania z zespołu kogeneracji gazowej mocy cieplnej na poziomie 6,555 megawatów, łączna możliwa do uzyskania moc cieplna z zespołów kogeneracji wyniesie około 16,5 megawatów. Jest to jeszcze zbyt mała moc dla zaspokojenia potrzeb ogrzewczych w najniższych temperaturach zewnętrznych. Dlatego będą jeszcze wykorzystywane, w ograniczonym zakresie, kotły węglowe. Aby uzyskać status efektywnego systemu ciepłowniczego niezbędne jest wyprodukowanie minimum 50 procent energii z zespołów kogeneracyjnych. Po realizacji zadania MPEC będzie produkował około 60 procent energii w takim systemie.

- Jakie będą korzyści ekologiczne dla miasta i regionu po zbudowaniu nowego kotła?
- Korzyści będzie kilka: zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii (OZE) w produkcji ciepła i energii elektrycznej, ograniczenie produkcji energii w istniejących kotłach węglowych, ograniczenie emisji dwutlenku siarki, tlenku azotu, pyłów, ograniczenie emisji dwutlenku węgla i tym samym obniżenie kosztów operacyjnych działalności związanych z zakupem uprawnień do emisji dwutlenku węgla. Dzięki tej inwestycji zwiększymy udział jednostek kogeneracyjnych w całkowitej produkcji ciepła, wzrośnie bezpieczeństwo energetyczne miasta i wypełnimy obowiązki wynikające z obecnych i przewidywanych w przyszłości uregulowań formalno-prawnych w Polsce, polityki ekologicznej Unii Europejskiej,  pakietu klimatycznego w zakresie ochrony środowiska. I, co bardzo ważne, odtworzymy moc cieplną MPEC sp. z o.o. w postaci wysokosprawnej, nowoczesnej, ekologicznej, energooszczędnej, jednostki kotłowej zapewniającej pokrycie bieżących oraz przyszłych potrzeb odbiorców w zakresie produkcji ciepła, uniezależnienie docelowo spółki od dostaw węgla i wzrostu cen uprawnień do emisji dwutlenku węgla.

- Jakie będą korzyści ekonomiczne?
- Obniżymy koszty operacyjne działalności spółki, związane z zakupem uprawnień do emisji dwutlenku węgla, których wartość z roku na rok ma tendencję wzrostową. Dla przykładu - na początku roku 2014 cena jednostki EUA na giełdzie wynosiła 4,74 euro za tonę, a na koniec 2020 już 32,04 euro za tonę. Budowa nowej instalacji to także wzrost przychodów z tytułu sprzedaży energii elektrycznej, nowy zespół kogeneracyjny opalany zrębkami drzewnymi ma produkować, jak szacujemy, około 17.000 megawatów energii elektrycznej.

- Czy czeka nas podwyżka cen ciepłej wody i ogrzewania mieszkań po to by sfinansować inwestycję?
- Jak Państwu wiadomo, koszty bytowania nie tylko w Polsce, ale na całym świecie corocznie rosną. Nasze działania zmierzają w tym kierunku, aby wzrost cen ciepła utrzymywać na niezbędnym i niskim poziomie. Proszę zauważyć, że staraniem MPEC Leszno, inwestycja ma być sfinansowana w 45 procentach z dotacji , a w 55 procentach z nisko oprocentowanej pożyczki. Pożyczka ta będzie spłacana z oszczędności powstałych w wyniku uniknięcia kosztów związanych z zakupem uprawnień do emisji dwutlenku węgla i zysków ze sprzedaży energii elektrycznej. Ponadto odbiorcy powinni pamiętać, że ceny ciepła w Polsce są regulowane przez Urząd Regulacji Energetyki, który nie pozwala na niekontrolowany wzrost cen.

- Kiedy rozpocznie się inwestycja i kiedy się zakończy?
- Pierwotnie rozpoczęcie realizacji projektu zaplanowane było na 1 kwietnia 2021 roku, a zakończenie i oddanie do eksploatacji na 31 grudnia 2022. Warunkiem koniecznym spełnienia naszych zamierzeń było zawsze założenie, że uda nam się pozyskać dofinansowanie z zewnątrz. Dlatego też złożyliśmy wniosek o dotację z tzw. funduszy norweskich oraz przygotowujemy się do aplikowania o środki finansowe z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Już dziś wiadomo, że z uwagi na pandemię czas rozpatrywania naszych wniosków znacząco wydłużył się. Zatem i termin realizacji naszego przedsięwzięcia przesunie się w czasie.

- Ile węgla spala rocznie nasza ciepłownia?
- W roku 2018 spaliliśmy 19.082 ton węgla oraz 7.351.303 metrów sześciennych gazu ziemnego, a w 2019 roku 18.305 ton węgla i 7.440.539 metrów sześciennych gazu ziemnego.

- Jaką ilość dwutlenku węgla emituje nasza ciepłownia do atmosfery w ciągu roku?
- W roku 2018 nasze instalacje wyemitowały 50.340 ton dwutlenku węgla, natomiast w 2019 roku - 49.050 ton.

- Czy przestawienie leszczyńskiej ciepłowni na paliwo ekologiczne będzie częścią krajowego i europejskiego trendu do obniżenia emisji dwutlenku węgla?
- Na początek, to powiem tak: zastosowanie nowej technologii (na biomasę) spowoduje wyeliminowanie w około 50 procentach spalania węgla w MPEC Leszno. Realizacja inwestycji biomasowej pozwoli na redukcję ilości pyłów i dwutlenku węgla. Działania takie wpisują się w politykę klimatyczną Polski oraz Unii Europejskiej. Jest to także między innymi polityka zwiększania udziału odnawialnych źródeł energii (OZE) w wytwarzaniu energii. Biomasa, jaką jest zrębka drzewna, zaliczana jest do OZE. Możemy więc powiedzieć, że jak najbardziej będziemy mieli swój udział w realizowaniu założeń planu ochrony klimatu.

Rozmawiała Lidia Matuszewska
Wywiad ukazał się w gazecie "ABC" 27 stycznia 2021.